Karel van Velbruck, prins bisschop van Luik (1772-1784) was de prins bisschop van de verlichting. Hij werd zeer geliefd bij de Luikenaars, toen de Luikenaars op zevenentwintig juli 1794 de Luikse revolutie verkondigden en het prins bisschoppelijk paleis bestormden spaarden de Luikenaars zijn portret van vernieling.

Franciscus Karel van Velbruck werd op elf juni 1719 in Dusseldorf geboren. Zijn vader was Maximilian Heinrich Graaf van Velbruck en zijn moeder Marie-Anne de Wachtendonk de Germeseil. In 1743 werd Karel van Velbruck  actief lid van het kapittel van de kanunniken van Luik. Hij studeerde rechten in Douai en Reims. Hij was vanaf 1757 tot 1763 eerste minister van het prinsdom Luik. Van Velbruck deed zijn intrede aan het hof in libertijnse stijl, vol decadentie gaven zich over aan wijn en vrouwen, de clerici en kanunniken  bezochten  liever de salons dan de kerken. Het succes dat hij had bij de vrouwen was al gemeen bekend hij was de lieveling van gravin Sedlniksi, degravin was de echtgenote van de groot jonker van het hof en had grote invloed. Zij verkreeg dat Karel haar mocht vergezellen op haar buitenlandse reizen. De verhouding met Marie Christine Bouget was voor Karel echte liefde, zij was de dochter van Henri Francois Bouget, financieel raadgever bij de l’electeur van Keulen, haar moeder was Adrienne Calls, haar vader was een hoge officier in het Keizerlijke leger. Hij werd op aandringen van Maria Theresia van Oostenrijk op veertien maart 1772 gekozen als prins bisschop van Luik. Nadat hij gekozen was als prins bisschop van Luik trouwt op dertig november 1758 te Aken Marie Christine Bouget met Nicolas Mathieu Graillet, hij is raadgever bij justitie van de schepenen van Luik. Nicolas was nogal een saai figuur maar wel interessant voor het verwerven van titels en fortuin. Van Velbruck zorgt ervoor dat hij groot baljuw van de kathedraal van Luik wordt. Karel van Velbruck en Marie Christine Graillet krijgen samen een eerste kind Charel Francois Antoine Marie Graillet, hij werd gedoopt te Luik op twee juli 1762 in de Saint Adelbertkerk. Charles Francois kreeg in het prins bisschoppelijk paleis een opvoeding van een prins, dit was de wil van van Velbroeck. Hij werd luitenant kolonel en stierf tijdens een aanval van zijn escadron van het republikeins leger in de slag van Liptingen in maart 1799. Op 21 mei  1773 krijgt Marie Christine een tweede zoon met de naam Francois Charles. In november 1775 sterft Marie Cristine Graillet. Om zijn zonen een goed bestaan te geven, zorgt van Velbruck dat hun wettige vader Nicola Mathieu de Graillet zijn fortuin nog toeneemt. Van Velbruck stimuleerde vooral  onderwijs en wetenschap. Hij was een verlichte humanist en was een actieve vrijmetselaar. Hij had verschillende buitenechtelijke kinderen.Voor de armen in het prinsbisdom organiseerde hij gratis onderwijs. Hij stierf tijdens het theedrinken op zijn kasteel in Heks op dertig april 1784 van een beroerte in de armen van zijn zoon Charles Francois Graillet. Hij liet het kasteel als zomerslot bouwen rond 1770. Het U-vormig Classicistisch jachtslot uit rode baksteen met raamlijsten van kalksteen. Het gebouw heeft een driehoekig fronton met jachtgodin Diana in relief. He slot is nu eigendom van gravin d’Ursel, het ligt verscholen tussen het groen van een Engels park en omringd door en Franse tuin met vermaarde rozentuin die ieder jaar tijdens de open deur dagen  kan genieten van een talrijke opkomst.

 foto eigendom van wikipedia.